Rozwój dziecka w 5 roku życia.

Dziecko w wieku 5 lat charakteryzuje duża  aktywność, zarówno w sferze poznawczej, fizycznej, jak i emocjonalno-społecznej. W tym wieku przedszkolak jest niesłychanie energiczny, towarzyski i chętny do współpracy. Pięć lat to wiek, kiedy dziecko z reguły jest stabilne emocjonalnie, choć wciąż nie bardzo rozumie, że inni ludzie mogą myśleć inaczej, niż ono, czasem nawet miewa napady złości. Pięciolatek jest chłonny i ciekawy świata, dlatego zadaje mnóstwo pytań, zaczyna interesować się wieloma sprawami. 

Pięciolatek powinien być w miarę samodzielny – potrafić się rozebrać i ubrać, zapiąć samo guziki i rozpiąć suwak. Nie powinien mieć  kłopotów z wykonywaniem  prostych czynności higienicznych, powinien sprawnie posługiwać się łyżką i widelcem, używać też noża, chociaż jeszcze może mieć kłopot z przekrojeniem posiłku ze względu na pracę przegubów.

 W tym wieku dziecko jest bardzo sprawne fizycznie i nieustannie pozostaje w ruchu: biega, skacze, kuca, nawet podczas rysowania czy innych statycznych zajęć wciąż się rusza. Dlatego tak ważne jest, aby dawać dziecku możliwości w działaniach związanych  z ruchem. Im więcej pozytywnego ruchu i aktywności ( rower, narty, drabinki, wspinanie, skakanie, czy też taniec, pływanie, piłka, sztuki walki), tym lepsza koordynacja ruchowa, a także skupienie uwagi na działaniu.

Cechy chrakterystyczne w rozwoju społecznym i emocjonalnym pięciolatka:

·        Stabilny emocjonalnie

·        Przyjacielski

·        Związany emocjonalnie z mamą

·        Chętny do współpracy

·        Posłuszny

·        Samodzielnie wymyśla zabawy

·        Chętnie bawi się z dziećmi

·        Bywa nieśmiały

·        Lubi się popisywać siłą, zręcznością

·        Zaczyna się wstydzić „ nie patrzcie, kiedy się rozbieram” 

·        Zaczyna dbać o swój wygląd zewnętrzny- ubiór, estetyka

·        Lepiej panuje nad swoim zachowaniem

·        Zależy mu na uznaniu dorosłych

·        Pokazuje uczucia

·        Stara się zrealizować cel, który sobie postawił, np.: zbudowanie wieży z klocków

·        Lubi przebywać w domu

·        Zadaje pytania na temat śmierci

·        Dba o swoich przyjaciół

·        Czasem krytykuje lub zawstydza inne dzieci, wytykając im błędy

·        Rozumie dowcipy, lubi zabawiać dorosłych

·        Chce być pomocny w domu

 

Cechy chrakterystyczne w rozwoju fizycznym i motorycznym pięciolatka:

·        Może tracić pierwsze mleczaki

·        Rozróżnia prawą i lewą stronę

·        Pisze parę liter

·        Rysuje postać człowieka

·        Używa sztućców, kroi nożem

·        Jest sprawny fizycznie

·        Uczy się wiązać

·        Tworzy rozbudowane budowle z klocków

·        Potrafi się umyć, ubrać, zjeść, skorzystać z toalety samodzielnie

·        Jeździ na 4 kołowym rowerze, czasem na 2 kołowym

·        Umie wycinać nożyczkami po zaznaczonej linii

·        Skacze na skakance

·        Próbuje wykonywać skomplikowane ćwiczenia gimnastyczne, np. stawać na głowie

·        Koloruje obrazki nie wychodząc za linię

·        Skacze na jednej lub drugiej nodze naprzemiennie

 

          Cechy chrakterystyczne w rozwoju intelektualnym pięciolatka:

·        Jego mowa jest płynna i w miarę poprawna

·        Lubi argumentować używając słów: ponieważ; dlatego, że

·        Zna dużo wyrazów

·        Może czytać pojedyncze litery lub słowa

·        Tworzy zdania złożone z 6-8 wyrazów

·        Rozpoznaje podstawowe kolory

·        Zapamiętuje adresy i numery telefonów

·        Liczy do 10

·        Rozumie znaczenie przeciwieństw i podobieństw

·        Rozumie znaczenia następstwa czasu , np. dziś , jutro, rano, wieczorem

·        Odróżnia fantazję od rzeczywistości

·        Zapamiętuje opowiadane historie i chce, żeby je kontynuować

·        Tworzy własne opowiadania

·        Umie pogrupować przedmioty, np. wg. wielkości

·        Jego zabawy są coraz bardziej rozbudowane

·        Próbuje napisać cyfry od 1-5

·        Próbuje napisać swoje imię

Uwaga u 5-latka jest mimowolna, nietrwała, o ograniczonym zakresie i łatwo ulega rozproszeniu. Pamięć u dzieci 5-letnich jest konkretno-obrazowa. Najłatwiej zapamiętują coś, co mogą zobaczyć i czego mogą dotknąć. Rozwija się powoli pamięć słowna i pamięć mechaniczna, czyli dosłowne zapamiętywanie tekstów.

 

 

    Cechy charakterystyczne rozwoju spostrzegania słuchowego:

U 5-latka kształtują się procesy analizy i syntezy słuchowej.

Pięciolatek:

·         potrafi  podzielić wyraz na sylaby,   

·         złożyć wyraz z sylab,

·          wydzielić samogłoskę i spółgłoskę w nagłosie (na początku) wyrazu.  ( nie wyróżnia głosek w wygłosie (na końcu) oraz nie dokonuje jeszcze analizy i syntezy głoskowej)

Rozwój mowy

Pięciolatek posługuje się na tyle sprawnie językiem, by móc komunikować swoje potrzeby i być zrozumiałym przez otoczenie. Wie, jak się nazywa, posiada informacje o swojej rodzinie, ulubionej zabawie, o ważnym wydarzeniu. Potrafi nazwać to, co widzi na obrazku, używając prostych zdań. Ma odpowiedni zasób słów – rozumie polecenia, pojęcia dotyczące sytuacji w przedszkolu, w domu, w grupie dzieci. Oprócz pojęć jednostkowych używa w mowie podstawowych pojęć ogólnych typu: owoce, zwierzęta, budynki, zabawki, posiłki, ptaki.

W starszym  wieku przedszkolnym pomimo w miarę nabytej  samodzielności, dziecko należy otoczyć wszechstronną opieką i wsparciem, dać mu możliwości doświadczania i działania na wielu płaszczyznach. Należy jednak pamiętać, że otaczanie dziecka opieką to nie wyręczanie, lecz stawianie granic, motywacja do działania i akceptacja dziecka takim, jakim jest.

 

Dziecko akceptowane i kochane przez bliskich, będzie silne, pewne siebie  ( w pozytywnym znaczeniu) oraz  znające swoją wartość, dzięki czemu z łatwością i odwagą wejdzie w świat dorosły. ( J. Wiśniewska)

 

Informacje zebała i opracowałą mgr J.Wiśniewska

 

Bibliografia:
1. Ilg F.L., Ames L.B., Baker S.M., Rozwój psychiczny dziecka od 0 do 10 lat. Poradnik dla rodziców, psychologów, lekarzy, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2005.

2. Janiszewska B., Ocena dojrzałości szkolnej, Seventh Sea, Warszawa

3. E. Gruszczyk-Kolczyńska ,,Wspomaganie rozwoju umysłowego czterolatków i pięciolatków”

4.  E. Gruszczyk-Kolczyńska ,,Od malucha do starszaka”

5. M. Przetacznikowa-Gierowska G. Makiełło-Jarża ,,Psychlogia rozwojowa i wychowawcza wieku dziecięcego”