Telewizja i komputer jest obecnie najpopularniejszym środkiem masowego przekazu, a jej oglądanie najczęstszym sposobem spędzania czasu wolnego. Warto więc zastanowić się nad świadomym wykorzystaniem ich w procesie wychowania dzieci.
Z dotychczasowych badań wynika, że ze względu na dużą plastyczność i tempo rozwoju dzieci media mogą mieć znaczny wpływ na wzmocnienie zachowań zarówno pozytywnych, jak i negatywnych. Jednak obserwacje i praktyka wskazują, że tych drugich jest o wiele więcej.
Nadmierne spoglądanie w ekran lub monitor przez dziecko powoduje jego zmęczenie i znużenie. Ze względu na małe doświadczenie i określony poziom rozwoju psychicznego dzieci nie zawsze potrafią ocenić, które treści są ważne, a które drugorzędne, co jest fikcją, a co rzeczywistością.
Szczególnie niebezpieczne jest oglądanie przez dzieci filmów i granie w gry ukazujące grozę i przemoc. Pokazywane na ekranie sceny tortur, zabójstw, morderstw mogą wywołać u dzieci stany lękowe, agresję, nadpobudliwość emocjonalną. Dzieci stają się niespokojne, tracą apetyt, przeżywają lęki nocne. Często dochodzi do tego, że dzieci boją się zostać same w domu lub wyjść na klatkę schodową czy wejść do ciemnego pokoju. Nie u wszystkich jednak dzieci pod wpływem drastycznych scen rośnie lękliwość. Czasem w wyniku oglądania programów tego rodzaju następuje oswojenie z agresją i grozą. Dzieci bardzo często naśladują takie zachowania. Oddziaływanie scen przemocy i destrukcji jest tym silniejsze, im bardziej programy są nimi nasycone. Dzieci, obserwując agresję w filmie/ grze, często odtwarzają ją w reakcjach z kolegami. Coraz częściej również w serialach animowanych, które oglądają dzieci, zachęca się je do przemocy. Można w nich zobaczyć stwory żonglujące własnymi oczami grzebiące w ludzkim mózgu albo wyciągające z własnych odrażających pysków węże i robaki. Bardzo niekorzystnie wpływają na dzieci obrazy walk za pomocą noży, siekier, szabli, a także zabójstw. Na początku wywołują one bardzo silne uczucie lęku, jednak z czasem na skutek ich częstego oglądania u widza kształtuje się postawa obojętności. Można ją zauważyć w przejawiającym się braku reakcji na przedstawione obrazy i zobojętnieniu na krzywdę i przemoc występujące w rzeczywistości.
Dziecko do 3 r.ż. nie powinno wcale oglądać tv.
4 – 5 - latki mogą oglądać krótkie programy, najlepiej tylko dobranocki,
6 – 9 - latki mogą oglądać telewizję do 45 minut,
Według statystyk w Polsce dzieci w wieku szkolnym oglądają telewizję ok. 20 godzin tygodniowo. Niektóre nawet 40 i więcej.
Do negatywnych skutków oddziaływania telewizji/gier komputerowych na dziecko należą:
Jak chronić dzieci przed szkodliwym wpływem gier komputerowych?
1. Rodzice powinni wiedzieć, w jakie gry grają ich dzieci. Powinni sprawdzać, jakie gry znajdują się w domowym komputerze i w jakie gry dzieci grają u kolegi czy koleżanki. Przed podjęciem decyzji o kupnie gry komputerowej ważne jest, aby rodzice uzyskali rzetelną informację na jej temat.
2. Rodzice powinni ustalać zasady, z jakich gier dzieci mogą korzystać, a które z gier są dla nich niedozwolone i dlaczego. Sam zakaz nie wystarczy -ważne jest, aby rozmawiać z dziećmi o oddziaływaniu gier zawierających przemoc na ich psychikę. Należy również proponować dzieciom gry edukacyjne, logiczne, encyklopedie i programy do interaktywnej nauki języków obcych itp.
3. Dziecko powinno korzystać z gier komputerowych tylko wówczas, gdy rodzice są w domu. Należy stosować zasadę, aby dziecko zawsze pytało rodziców o pozwolenie korzystania z gier komputerowych.
4. Rodzice powinni bezwzględnie ograniczać czas spędzany przy komputerze do 1-2 godzin. Szkoccy badacze określili normy bezpiecznego posługiwania się komputerem przez dzieci: do 12 roku życia nie należy używać go dłużej niż jedną godzinę, między 12 a 16 rokiem życia można korzystać z komputera najwyżej dwie godziny. Powinni także robić dziecku częste przerwy, odrywać dziecko od komputera, przynajmniej co pół godziny.
5. Konsekwentnie stosować zasadę: najpierw obowiązki, potem komputer.
6. Częściej zapraszać do domu koleżanki i kolegów dziecka. Pokazywać inne formy spędzania wolnego czasu. Więcej czasu spędzać z dzieckiem.
I nie zapominajcie rodzice, że wasze pociechy najbardziej potrzebują miłości, zrozumienia, życzliwej troski i zainteresowania ze strony dorosłych.
Zebrała i opracowała: Anna Nowak
Bibliografia: